بعضی دوستان بارها پرسیده‌اند:«رمانتیسم» درست است یا «رمانتیزم»؟«اوتیسم» بگوییم یا «اوتیزم»؟ ✅ اگر می‌خواهید کسی را از سرگردانی نجات دهید، کافی‌ست به او بگویید که «ـیسم» را از فرانسوی (isme-) گرفته‌ایم و «ـیزم» را از انگلیسی (ism-) اقتباس کرده‌ایم. نویسنده: سید حمید حسنی
واژۀ «نمونه» امروزه در کاربردِ صفتی‌اش دربارۀ کسی یا چیزی به کار می‌رود که در نوعِ خود برتر است و می‌تواند الگوی دیگران باشد:دبیرِ/ معلمِ/ کارآفرینِ/ محلۀ/ مدرسۀ نمونه. اما جالب است بدانید که «نمونه» در متونِ کهنِ فارسی در کاربردِ صفتی‌اش به معنیِ زشت و بی‌ریخت و نازیباست:احمدک را که رخ نمونه بُوَد/آبله …
بنویسیماین فیلم‌و چن بار دیده‌م.هنوز ناهار نخورده‌م.مونده‌م چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومده‌ن. ننویسیماین فیلم‌و چن بار دیدم.هنوز ناهار نخوردم.موندم چی‌کار کنم.بچه‌ها هنوز نیومدن. نویسنده: بهروز صفرزاده
زمانی که دانش زبان‌شناسی ــ به‌معنای نوینِ آن ــ بنیاد نهاده شد، دستور زبان و، به‌تبعِ آن، فن ویرایش کم‌کم دستخوش دگرگونی شد، رفته‌رفته از حالتِ سنتی و تجویزی فاصله گرفت، و شکلِ توصیفی به خود گرفت.در دستور سنتی قواعد را می‌نوشتند، مثال‌ها را غالباً خود می‌ساختند، و همه را به اهل زبان می‌خوراندند …
م + ب + د + أم + ن + ش + أ حرف پایانیِ دو واژهٔ «مبدأ» و «منشأ»، الف با همزه بر روی آن است نه الف و همزهٔ تنها. 🔹 گاهی می‌بینیم که این دو را به‌شکل «مبداء» و «منشاء» می‌نویسند. این شیوه درست نیست؛ چون الف و همزهٔ تنها ویژهٔ …
در تشخیصِ کسرهٔ خفیف، چند معیارِ آوایی‌ـ‌معنایی‌ـ‌دستوری چاره‌ساز است.این دو معیار از همه مهم‌ترند: یک) پسوندِ جمعِ «ـ‍ـ‌ها» یا «ــ‌ان» و همچنین «ــی» نکره، در کاربردِ طبیعی، به جزءِ پایانی می‌پیوندد نه به جزءِ آغازین؛دو) تکیهٔ اصلی بر هجای آخرِ جزءِ پایانی قرار می‌گیرد. پاره‌ای از مثال‌های رایج:آجرسه‌سانتی، اتفاق‌نظر، اجاق‌گاز، اختلاف‌سلیقه، اره‌مویی، اظهارفضل، پدربزرگ، …
🔹 «دکترین» (doctrine) یعنی:۱) مجموعه‌ای از اعتقادات و رهنمودها که بخش اصلیِ یک عقیده یا بینش را تشکیل می‌دهد؛۲) بیانیهٔ رسمیِ یک دولت دربارهٔ برنامه‌هایی که در پیش دارد. 🔹 به کسی که صاحب یک دکترین است یا دکترین می‌دهد، و همچنین به پیرو یک دکترین می‌گویند «دکترینِر» (doctrinaire).🔹 «دکترینال» (doctrinal) هم یعنی منسوب و …
📌 آیا می‌دانستید عددی به نام «تیلیارد» وجود ندارد؟📌 فهرست اعداد اصلیِ رایج در فارسی، از چهار تا بیست‌وپنج رقمی:هزار (سه صفر)میلیون (شش صفر)بیلیون (به آمریکایی: میلیارد) (نُه صفر)تریلیون (دوازده صفر)کوآدریلیون (پانزده صفر)کوینتیلیون (هجده صفر)سکستیلیون (بیست‌ویک صفر)سپتیلیون (بیست‌وچهار صفر) نویسنده: سید حمید حسنی
املای واژهٔ «غامض»، به‌معنی پیچیده و دشوار و همچنین سخنِ پیچیده و دشوار، با «غ» و «ض» است نه با «غ» و «ز». 🔸 گاهی، حتی بعضی خواص، به‌اشتباه و تحت تأثیرِ «غمزه»، این واژه را به‌صورت «غامز»* می‌نویسند. «غمزه» یعنی ناز و کرشمه با حرکاتِ چشم.🔸 نکتهٔ ۱: «غَمْضِ عین» اصطلاحی ادیبانه و تقریباً …
فعل مرکب «قابل‌داشتن»، به‌معنی «قابل‌بودن» و «قابلیت داشتن»، از چند دهه پیش به‌کار می‌رود و به‌هیچ‌وجه نمی‌توان و نباید آن را نادرست دانست. 🔹 این کاربرد را اهل زبان به‌طور طبیعی و براساس نیاز ساخته‌اند و به‌کار می‌برند. این فعل در زبان رسمی تقریباً هرگز به‌کار نمی‌رود، اما در ادبیات داستانی تاحدودی به‌چشم می‌خورَد. 🔹 …
