ویکیپن
هشیار، هوشیار
این دو واژه هممعنیاند اما تلفظشان متفاوت است. در سالهای اخیر، در نوشتار معمولاً به تفاوتِ این دو توجه نمیکنند و هردو را بهناروا بهصورت «هوشیار» مینویسند. 🔸 «هشیار» را /hošyār/ میخوانیم؛🔸 «هوشیار» را /hūšyār/ تلفظ میکنیم. 🔹 شاهد برای «هوشیار»: برگ درختان سبز درنظر هوشیارهر ورقی دفتریست معرفت کردگار (سعدی) 🔹 شاهد برای «هشیار»: …
فیالنفسه یا فینفسه؟
🔹 پاسخ کوتاه: «فینفسه» درست است؛ یعنی بدون «الـ». معنای آن این است: بهخودیِخود.کلمهٔ «فینفسه» ترکیبی عربیست که در فارسی با نقش دستوریِ قیدی بهکار میرود. 🔸 پاسخ نیمهتخصصی (ویژهٔ دانشجویان و علاقهمندان): «فینفسه» (حرف جر + اسم: مجرور + ضمیر متصلِ مذکر) به این دلیل «الـ» ندارد که «نفْس» در این کلمه، بهاصطلاح، مضاف …
کاربردِ «و یا» نادرست نیست
کاربردِ «و یا» نادرست نیست
«لاندا» یا «لامبدا»؛ بالاخره کدام؟
🔹 «لاندا» را ما صد سال پیش از زبان فرانسه (lambda) گرفتهایم. املای انگلیسیاش هم مثل املای فرانسهٔ آن است؛ تنها تلفظشان تفاوت دارد؛ تلفظ انگلیسیاش /læmdə’/ است.✳ لانْدا/ لامْبْدا یازدهمین حرفِ الفبای یونانیست و کاربرد اصلیاش در ریاضیات و فیزیک و نجوم و البته زیستشناسی است. املای یونانی: حرف بزرگ: Λ، کوچک: λ.🔸 درضمن، در دستگاه شمارشِ یونانی، مقدارِ …
محتوی و محتوا
🔹 شیشهٔ شربتْ محتویِ شربت است.🔸 شربتْ محتوای شیشه است. مثالی دیگر:🔹 این کارتن محتویِ ۲۴ کمپوت است.🔸 محتوای این کارتن ۲۴ کمپوت است. 🔹 «محتوی» یعنی دربردارنده؛🔸 «محتوا» یعنی دربرگرفتهشده. 🖋 رابطهٔ محتوی و محتوا رابطهٔ ظرف و مظروف است. هردو واژه از عربی کلاسیک وارد زبان فارسی شدهاند. املای «محتوا» در اصل «محتویٰ» …
ویرایش افراطکارانه
بعضی نوویراستاران ما، هنگام ویرایش زبانی، هرجا صفحه سفید، پاکیزهتر، یا احیاناً خالی از اشکالات ویرایشیِ معمول است، برای اینکه کاری کردهباشند، و بهاصطلاح، برای خالی نبودنِ عریضه، نحوِ جملهها را تغییر میدهند و جای اجزای کلام را عوض میکنند، بیآنکه این کار ضرورتی داشتهباشد. دقتِ کافی و ششدانگ بودنِ حواس هنگام کار، بر ویراستار …